به گزارش پایگاه خبری تحلیلی گلوگاه ما به نقل از «بلاغ» شیرابه‌های زباله، مایعاتی هستند که از تجزیه زباله‌های خانگی، صنعتی و تجاری به وجود می‌آیند؛ این مایعات می‌توانند حاوی مقادیر بالایی از مواد شیمیایی خطرناک، فلزات سنگین، مواد آلی تجزیه شده، میکروب‌ها و پاتوژن‌های مختلف باشند که در صورت نشت به محیط زیست، اثرات مخربی روی آب‌های سطحی و زیرزمینی، خاک و حتی هوا داشته باشند.
در استان مازندران نیز این چالش بزرگ تبدیل به کابوس روزانه برای مردم شد که چرا و چگونه باید از محیط‌زیست، رودخانه‌ها و دریا محافظت کرد چراکه این موضوع در نهایت تهدیدی جدی برای سلامت عمومی مردم است و آلودگی منابع آب اثرات منفی جدی بر سلامت حیات وحش نیز دارد.
شیرآبه‌های زباله به دلیل داشتن مواد شیمیایی و فلزات سنگین، می‌توانند خاک را آلوده کنند و باعث کاهش حاصلخیزی و کیفیت خاک شوند؛ به دلیل داشتن میکروب‌ها و پاتوژن‌های مختلف، خطرات بهداشتی جدی از جمله بیماری‌های عفونی و مشکلات تنفسی را رقم می‌زنند و همچنین می‌توانند بوی نامطبوع تولید کنند که نه تنها برای محیط زیست ناخوشایند است بلکه برای ساکنان محلی نیز مشکلاتی ایجاد می‌کند.
.jpg)
شیرآبه‌ها؛ آلوده‌ترین مایع در دنیا
عزیز عابسی عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «بلاغ» به تشریح مشکلات ناشی از ورود شیرآبه زباله به رودخانه‌های استان مازندران پرداخت.
وی با اشاره به اینکه در بسیاری از نقاط استان مازندران متاسفانه لندفیل برای دفع زباله‌ها نداریم، گفت: بسیاری از دپوهای زباله استان به دلیل وقوع در منطقه جلگه و جنگلی، باران زیادی دریافت می‌کنند و این باران نهایتاً به تولید شیرابه‌ای منجر می‌شود که به شکل رودخانه‌ای از شیرابه از عمده لندفیل‌ها جاری و به سرشاخه‌های رودخانه و رودخانه اصلی می‌رسد.
این کارشناس محیط‌زیست می‌گوید: شهرهایی مانند قائم‌شهر و بابل که کنار رودخانه قرار دارند، در سرشاخه رودخانه و شهرهایی دیگر مانند تنکابن و نور، شیرآبه به آب‌های سطحی وارد می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل افزود: آلوده‌ترین مایعی که می‌توان در دنیا نام برد، شیرآبه زباله است؛ به دلیل اینکه باتری‌ها و لوازم الکترونیکی که سر از زباله در می‌آورند، حاوی فلزات سنگین مانند سرب و کادمیوم هستند؛ این عناصر خطرناک‌ترین آلاینده‌های دنیا هستند چراکه تجزیه نمی‌شوند و محیط را برای همیشه آلوده نگه می‌دارند.
نبود برنامه‌ای برای دفن ایمن زباله در مازندران
عابسی توضیح می‌دهد که این شیرآبه‌ها جدا از آلودگی‌های باکتریایی، میکروبی، بیولوژیکی و آفت‌کشی، حاوی این عناصر خطرناک هستند؛ زمانی‌که به آب رودخانه ریخته می‌شوند، سر از زمین‌های کشاورزی در می‌آورند و محصولات کشاورزی و آب‌های زیرزمینی را آلوده می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: واقعیت این است که مازندران هیچ برنامه‌ای برای دفن ایمن زباله ندارد؛ مسئله‌ای که در سراسر دنیا حل شد، برای ما همچنان لاینحل مانده است؛راهکار این بوده که سیاست کلی کشور بر تولید کمتر زباله باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل عنوان داشت: بسته‌بندی مناسب، تفکیک حداکثری زباله و امحاء آن به روش‌های مختلف از جمله دایجسشن (گرفتن گاز متان از زباله‌ها) و زباله‌سوزها اما این روش‌ها بسیار پرهزینه هستند و کشور ما تکنولوژی لازم را ندارد بنابراین بهترین کار دفن ایمن زباله است.
عابسی تصریح کرد: برای این منظور باید لندفیلی ساخته شود که لوله‌کشی، سلول‌بندی و سایر زیرساخت‌های لازم را داشته باشد؛ زباله‌ها باید دفن شوند و پوششی مناسب بر روی آن قرار گیرد تا باران وارد آن نشود و شیرآبه تولید نکند.
راهکارهای پیشنهادی برای کاهش تولید شیرآبه
وی ادامه داد: پیشنهاد شده است که لندفیلی استاندارد در جای مناسب ساخته شود که بتواند زباله‌ها را به صورت ایمن دفن کند؛ این لندفیل‌ها باید پوشش‌های مناسب مانند ایزوگام یا ژئوتکستایل داشته باشند تا باران وارد آن نشود؛ حتی کشورهای صنعتی بزرگ نیز درصدی از زباله‌های خود را به صورت ایمن دفن می‌کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل تاکید کرد: راه‌حل‌های ارائه شده برای استفاده از انرژی زباله‌ها بسیار پرهزینه هستند و کشور ما تکنولوژی لازم را ندارد؛ ما باید ابتدا زباله‌ها را به صورت ایمن دفن کنیم و سپس به روش‌های مدرن‌تر روی بیاوریم؛ ما در تکنولوژی ۱۶۰۰ میلادی مانده‌ایم و نمی‌توانیم به تکنولوژی ۲۰۲۴ مانند ژاپن برسیم؛ این راه‌حل‌های دنیای واقعی است که ما باید دنبال کنیم و اگر این کار را انجام دهیم، به دنیاهای مدرن‌تر خواهیم رسید.
آژیر خطر بابلرود با حرف خاموش نمی‌شود
در چند سال اخیر، بسیاری از مسئولان برای پوشاندن ضعف‌های خود، شرح وقایعی را ارائه می‌کنند که انگار مردم در انجام وظایف محوله کوتاهی کرده‌اند اما هر زمان که کار به مردم سپرده شد، آنان به بهترین شکل ممکن کار را به سرانجام رسانده‌اند.
یکی از شهرهایی که درگیر چالش ورود شیرآبه به رودخانه است، بابل، شهر بهار نارنج مازندران بوده که در روزهای اخیر در فضای مجازی این موضوع جنجال ایجاد کرد و نشان از انباشت زباله در حریم رودخانه بابلرود بود.
مسئولان مربوطه به‌جای ارائه راه‌حل، این مسئله را به رسانه‌ها کشانده‌اند؛ این سؤال مطرح است که چگونه مسئولان شهری به راحتی می‌توانند در مورد مسائلی همچون انباشت زباله و لایروبی نکردن رودخانه بابلرود صحبت کنند، در حالی که کوتاهی از خودشان بوده و از جمله شعارهای تبلیغاتی آنان نجات جان بابلرود بوده است؛ این مسئله زباله همچنان به‌عنوان مشکلی حل نشده باقی ماند.
وعده‌های سرخرمن
مریم ملکشاه از سازمان‌های فعال زیست محیطی و از ساکنین شهرستان بابل است که با انتقاد از عملکرد ضعیف مسئولان امر در گفتگو با خبرنگار بلاغ؛ اذعان داشت: متاسفانه در چند سال اخیر جز وعده‌های سرخرمن چیزی از مسئولان نصیب مردم نشد.
وی اظهار کرد: زمانی مردم حاضر به همکاری برای نریختن زباله می‌شوند که مسئولان راه حل جایگزین برای نخاله‌های ساختمانی را مطرح کنند.
این فعال محیط‌زیست در پایان با اشاره به اینکه عملکردهای شعار گونه که در سال‌های اخیر باعث شد، بابل از روزهای طلایی‌اش فاصله بگیرد، گفت: متاسفانه بابل هر سال نه تنها به روزهای اوج خود نزدیک نمی‌شود بلکه یک پله از رتبه خود در میدان رقابتی بین شهرستان‌های کشور نزول پیدا کرده و اگر به همین منوال بگذرد، از شهرستان‌های کم برخوردار کشور نیز محروم‌تر خواهد شد.
تقاضای مردم برای اقدامات عملی
شهروندان شهر بابل از مسئولان شهرستانی عاجزانه خواهش می‌کنند به جای حرف زدن، عمل کنند و به جای مطرح کردن مشکل، راه‌حل ارائه دهند چراکه مردم از وعده‌های سرخرمن و بازی‌های سیاسی خسته شده‌اند و عاجزانه خواهش دارند که به جای حرف زدن، عمل کنند و به جای وعده دادن، ثابت کنند.
علی اکبری، یکی از شهروندان شهرستان بابل و همسایه‌های بابلرود، در گفت‌وگو با خبرنگار بلاغ می‌گوید: زمانی این رودخانه محل بازی من و کودکان همسن و سالم بود اما اکنون بوی تعفن این رودخانه باعث شده که محل زندگی‌ام را تغییر دهم.
وی با بیان اینکه مشکل انباشت زباله در حریم رودخانه‌ها از زمانی آغاز شد که مردم این مکان را بدون متولی یافتند و شهرداری نیز زمانی با ورود شیرآبه زباله حرمت این رودخانه را شکست؛ دیگر مردم هم جرات پیدا کردند تا حریم رودخانه را محل انباشت زباله کنند.
این شهروند بابلی با اشاره به اینکه دیگر در حال حاضر دیگر چیزی به نام بابلرود در این شهرستان دیگر وجود ندارد، ادامه داد: در حال حاضر سرمایه عظیم آبی این شهرستان به لجن‌زاری برای انباشت زباله تبدیل شد و این کفران نعمت باعث بلاهای طبیعی می‌شود که جبرانش هیچگاه امکان پذیر نخواهد بود.
چالش‌های پسماند خانگی
اکبری خاطرنشان کرد: دفع مواد زائد شهرها، یکـی از مشـکلات عمـده و پر هزینه اغلب شهرداری‌ها است اما هنوز در بسـیاری از شهرهای دنیا، از جمله شهرستان بابل، زباله‌ها پس از جمع‌آوری در نزدیکترین محـل قابـل دسترسـی، روی هـم انباشته می‌شوند و اغلب این مکان‌ها نیز پتانسـیل پـذیرش انواع مواد زائد، به خصوص مواد سمی را نداشـته، در نتیجه مسائل زیست محیطی متعـددی را ایجـاد مـی‌کننـد.
وی یادآور شد: علاوه بر آن نیز خطرات ناشی از ریختن پسماندهای خانگی در مکان‌هایی نزدیک به مناطق مسکونی و رودخانه‌ها و دفن غیر اصولی زباله موجب انتقال بیماری‌های خطرناک برای ساکنان محلی در بلند مدت خواهد شد و همچنین ایجاد بیماری‌های کزاز، حصبه، سالک پوستی و انگل‌های روده‌ای و مسمومیت‌ها، پیامدهای زیست محیطی ناشی از رهاسازی نامناسب زباله‌ها وآلودگی‌های ناشی از زباله است.
این شهروند بابلی از مسئولان ذی‌ربط خواستار شد که نسبت به این موضوعات که با جان و سلامت مردم سر و کار دارد، موضوع را سریع‌تر رسیدگی کنند و به جای طرح مشکلات راه‌حلی برای آن ارائه دهند.
به گزارش بلاغ؛ با تفکیک زباله‌ها در مبدأ و جدا کردن مواد قابل بازیافت، می‌توان حجم شیرابه‌های زباله را کاهش داد و ساخت و استفاده از لندفیل‌هایی که دارای زیرساخت‌های مناسب مانند سیستم‌های جمع‌آوری و تصفیه شیرابه باشند، می‌تواند از نشت این مایعات به محیط زیست جلوگیری کند.
همچنین استفاده از فناوری‌های تصفیه شیرابه به‌عنوان راهکاری مناسب می‌تواند به کاهش آلودگی‌های ناشی از این مایعات کمک کند؛ این فرآیندها شامل روش‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی هستند و آموزش و افزایش آگاهی عمومی در مورد خطرات شیرآبه‌های زباله و اهمیت مدیریت صحیح زباله‌ها، می‌تواند به کاهش تولید شیرابه و حفاظت از محیط زیست کمک کند.
با انجام این اقدامات و رعایت اصول مدیریت پسماند، می‌توان اثرات مخرب شیرآبه‌های زباله بر محیط زیست را کاهش داد و به حفظ سلامت عمومی کمک کرد که امیدواریم به‌همت مسئولان و همراهی مردم استان مازندران در مدیریت درست زباله‌ها، شاهد اتفاقات خوب در آینده‌ای نزدیک باشیم.